مار

مار محدوده زمانی: کرتاسه - امروزه
پیتون خالدار Antaresia maculosa
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
زیرشاخه:	مهره‌داران
رده:	پدرسگیان
زیررده:	دوکاوان
فرورده:	پولک‌سوسمارشکلان
بالاراسته:	پولک‌سوسماران
(طبقه‌بندی‌نشده):	Scleroglossa
راسته:	پولک‌داران
زیرراسته:	ماران لینه، ۱۷۵۸
فروراسته‌ها و خانواده‌ها
بخش خانواده‌ها در این مقاله را ببینید.
گستره پراکندگی مارها در زمین (گسترهٔ حدودی مارهای آبی به رنگ آبی) vahsh.rozblog.com

vahsh.rozblog.com

مار در وادى مرخاو

vahsh.rozblog.com

مار سياه در وادى لاور کالون

vahsh.rozblog.com

vahsh.rozblog.com

کاشی لعاب‌دار با نقش‌ مار، خرگوش و لاک‌پشتبه عنوان نگاره‌ای برای آذین کتاب عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات نوشته زکریای قزوینی، مربوط به سده ۱۳ میلادی

vahsh.rozblog.com

مار، نوعی حیوان خزنده است که خودش را با خزیدن به جلو می‌کشد.

مارها از رده سوسماریان (Sauropsid)، زیرردهٔ دوکاوان (Diapsida)، فرورده پولک‌سوسمارشکلان (Lepidosauromorpha)، بالاراستهٔ پولک‌سوسماران (Lepidosauria)، راستهٔ پولک‌داران (Squamata)، زیرراستهٔ ماران (Serpentes) است.^[۱]

برای تماشای انواع مارها در برخی کشورها مکان‌های ویژه‌ای وجود دارد به نام مارسرا.

انواع مارvahsh.rozblog.com

در جهان نزدیک به بیش از ۴۰۰۰ نوع مختلف مار وجود دارد که در خشکی و زیر زمین و در آب و گاهی هم بر روی درختان زندگی می‌کنند. این خزنده، تقریباً در همه جای کره زمین به جز مناطق قطبی و برخی جزیره‌ها، یافت می‌شود.طول کوچکترین مار حدود ۷ سانتیمتر است که برخی مردم با کرم اشتباه می‌گیرند.

مارهای چمباته‌زن (فشاردهنده)

مارهای چمباته زن بزرگ‌ترین مارهای دنیا هستند و شامل پیتونها و بواها می‌باشند. آنها غیر سمی هستند و حیوانات دیگر را با فشار دادن و له کردن از پا در می‌آورند. مارهای جمع شونده دور شکار خود می‌پیچند و بتدریج حلقه راتنگ تر می‌کنند تا دیگر شش‌ها قادر به بازشدن نباشنددرنتیجه حیوان خفه میشود آنها نیز مانند مارهای دیگر قادر به جویدن نیستند و شکار خود رابه یکباره می‌بلعند.

مارهای سمی

حدود ۷۰۰ گونه از ۳۲۰۰ گونه مارهای دنیا زهری هستند و شامل چندین مار هستند که می‌توانند انسان را به هلاکت برسانند. یک مار زهری سم خود را از طریق نیشهایش که یا توخالیند و یا شیار دارند تزریق می‌کند. وقتی که زهر تزریق شد مار به انتظار می‌نشیند تا قربانیش قبل از بلعیده شدن بمیرد.

مارهای سمی

 از حدود ۷۲۵ گونه از مارهای سمی در سراسر جهان، تنها ۲۵۰ تا از آنها قادر به کشتن انسان با یک نیش است. به طور متوسط استرالیا تنها یک نیش مار کشنده در هر سال دارد. در هند، در هر سال ۲۵۰ هزار مارگزیدگی ثبت می‌شود که از آنها ۵۰ هزار تا منجر به مرگ می‌شود.^[۲]

دندان‌های نیش مارهای زهری، در فک بالای دهان آنها قرار گرفته و با غده‌های سمّی که در سر مار قرار دارند در ارتباط هستند.
با کشیدن دندان مار، نمی‌شود برای همیشه با خیال آسوده از نیش مار زهری در امان بود چرا که دندان‌های نیش در دهان مارهای زهری مجدّداً رویش می‌کنند. مار زهری به کمک این نیش‌ها زهر را به بدن شکار خود تزریق می‌کند و این گونه می‌کوشد تا جانش را بگیرد یا حداقل او را ناتوان و بی‌هوش سازد تا با خیال راحت به خوردن گوشتش بپردازد. تمام مارهای زهری علاوه بر نیش، دندان نیز دارند. در نتیجه، تمام مارهای زهری علاوه بر نیش زدن گاز هم می‌گیرند.

مار زنگی

از نوع مار زنگی نزدیک به ۱۲ نوع مختلف در جهان وجود دارد. مارهای زنگی را از زنگوله‌ای که در ته دم خودشان دارند به راحتی می‌توان تشخیص داد. هر چند دم این مار طوری ساخته شده‌است که در هنگام حرکت و جنبیدن صدای زنگ درآید ولی با این وجود صدای اصلی زنگوله دم مار بر اثر لرزش دم توسّط خود مار، تنها زمانی انجام می‌پذیرد که مار از چیزی احساس خطر بکند.

افعی

افعی نیز که بیشتر در جنوب غربی آسیا یافت می‌شود، همانند مار زنگی است. هر دوی آنها علاوه بر آنکه مانند مارهای دیگر از جلو حرکت می‌کنند، قادر به حرکت از سمت پهلو نیز هستند. افعی‌ها تنها مارهای زهری در اروپا هستند.

تغذیه

غذای بیشتر مارها، موش است.

مار در باورهای فرهنگی

• مار پرنده در آیین کاکولکان، آیین مایاها، نشانه این آیین به شمار می‌رفت.^[۳]
• مار در افسانه‌های کهن ایرانیان، روی شانه‌های ضحاک، پادشاه ستمگر، به صورت جزئی از بدن او، و دربرابر گناهانش، پس از خدمت شیطان در لباس یک آشپز به وی، ظاهر می‌شود.^[۴]
• مارها در میان مصری‌ها، یونانی‌ها و دیگر اقوام نیز، دارای باورهای فرهنگی، آیینی و خرافی خاصی بوده اند