خوکچه هِندی جانوری است که انگلیسی‌ها آن را خوک گینه (Guinea pig) می‌نامند. اما این حیوان نه به خوکها ربطی دارد نه به هندوستان نه حتی به گینه؛ بلکه این حیوان جونده‌ای خون گرم است که از خویشاوندان خرگوش به‌شمار میآید.
خوکچه هندی بومی آمریکای جنوبی است و بسیار پیش‌تر از آنکه اسپانیایی‌ها به آمریکا قدم بگذارند اینکاها این حیوان را دست‌آموز کرده بودند و حتی از گوشت آن خوراکی تهیه می‌کردند و در مراسم مذهبی و طب سنتی از آن استفاده می‌کردند. پس از کشف قاره آمریکا این جانور در قرن ۱۶ به اروپا نیز راه یافت و حتی در اروپا نیز آن را می‌خوردند. در حال حاضر تنها اهالی کشور پرو از آن تغذیه میکنند.
شکل ظاهری[ویرایش]
خوکچه هندی جونده بزرگی است. وزنش بین ۷۰۰ گرم تا ۱٫۲۰۰ گرم متغیر است و ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر درازا دارد. دم ندارد و گوشهای برهنه و گرد و کوچکی دارد. در پاهای پیشین آن چهار انگشت و در پاهای عقبی آن سه انگشت وجود دارد و از سر هر یک از انگشتان نیز چنگال پهنی برآمده‌است. معمولاً به طور میانگین چهار تا پنج سال عمر میکنند اما در شرایط خوب تا ۸ سال هم عمر کرده‌اند. طول عمر یک خوکچه هندی که در کتاب رکوردها ثبت شده‌است ۱۴ سال و ۱۰ ماه و ۲ هفته بوده‌است.
عادات[ویرایش]
در طبیعت دیگر این حیوان وجود ندارد و فقط چند نوع دیگر آن هنوز وجود دارند. در اسارت حیوانی آرام میباشد. در طبیعت خوکچه‌های هندی در گروههایی متشکل از چند ماده و یک نر جوان زندگی میکنند و مادامی که برای خود لانه‌ای حفر نکرده باشند در لانه دیگر حیوانات زندگی میکنند و هنگام تاریک روشن هوا برای تغذیه از لانه خارج میشود. این حیوانات حافظه خوبی دارند و جای غذاها را به خوبی به یاد میآورند. آنها نمی‌توانند از جایی بالا بروند و فقط می‌توانند از موانع کوتاه بپرند. همچنین آنها خیلی فرز نیستند. خوکچه هندی به سرعت می‌ترسد و از جای خود فرار میکند. نرها با یکدیگر خصمانه رفتار میکنند و گوشهای همدیگر را گاز می‌گیرند و در برابر هم موهایشان را پف می‌دهند و جیغ می‌زنند. وقتی تحریک و عصبانی شوند پیاپی به هوا می‌پرند. همچنین خوکچه هندی شناگر ماهری است. حس بینایی در آنها بسیار ضعیف است اما حواس دیگر مانند بساوایی و بویایی بسیار پیشرفته‌است. همچنین آنها با اصواتی به صورت بسیار ابتدایی با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.
مانند بیشتر جونده‌ها این حیوان نیز دائما خود را تمیز میکند٬ ماده سفید شیری رنگی از چشمانشان ترشح میشود که آن را به موهایشان می‌مالند و خود را تمیز میکنند. بعضی وقتها نرها در گروه موهای یکدیگر را تمیز میکنند البته این بخاطر رعایت سلسله مراتب قدرت در گروه میباشد.
بارداری[ویرایش]
حیوان ماده در طول سال می‌تواند باردار شود اما معمولاً در فصل بهار زایمان میکند. معمولا در هر زایمان تا ۵ نوزاد می‌تواند بدنیا بیاورد. دوره آبستنی‌اش نسبت به سایر جوندگان طولانی تر است و از ۵۹ تا ۷۲ روز طول می‌کشد (میانگین ۶۳ تا ۶۸ روز) به علت دوره طولانی بارداری ماده‌ها ممکن است در این دوره بزرگ و بادمجانی شکل بشوند. البته تغییر اندازه در حیوانات مختلف متفاوت است. نوزاد خوکچه با موهایی کاملا رشد کرده به دنیا میآید و دارای دندان و پنجه کامل و همچنین بینایی نصفه نیمه هستند. بلافاصله بعد از تولد شروع به حرکت کردن میکنند و خیلی زود می‌توانند غذاهای جامد را بخورند. اگرچه به شیر خوردن نیز ادامه می‌دهند. نوزادان ۱ تا ۶ عدد و میانگین ۳ عدد هستند. بزرگترین رکورد زایمان تا کنون ۱۷ نوزاد در یک زایمان بوده‌است. در زایمانهایی که تعداد کمتری بچه بدنیا میآید خیلی به دشواری ممکن است بزرگ شدن بچه‌ها به مشکل بر بخورد. اما در زایمانهای با تعداد بچه بیشتر٬ تعداد مرگ و میر نیز بیشتر است. اما چون همه نوزادها در یک مرحله از رشد به دنیا می‌آیند و می‌توانند از چیزهای دیگر هم تغذیه کنند نبود شیر مادر به اندازه کافی اثر زیادی در مرگ و میر نوزادان ندارد.
نوع نر در ۵ تا ۶ هفتگی بالغ میشود و ماده‌ها نیز کمی زودتر در ۴ هفتگی بالغ میشوند و می‌توانند زایمان کنند. ماده‌ها می‌توانند ۶ تا ۴۸ ساعت بعد از زایمان دوباره آماده جفت گیری شوند اما اگر جفت گیری کنند زایمان سالمی نخواهند داشت و برای سلامتی خودشان نیز مناسب نیست. مسمومیت حاملگی بسیار در بین این حیوانات رایج است و باعث مرگ خیلی از خوکچه‌های آبستن میشود. نشانه‌های این مسمومیت شامل کم تحرکی٬ بی اشتهایی و ترشح بیش از اندازه بزاق دهان است. مسمومیت حاملگی معمولاً در دماهای بالا و گرم رایج است. از دیگر عوارض این مسمومیت میشود به ایجاد غده در سینه و همچنین پایین افتادگی رحم اشاره نمود.
تغذیه[ویرایش]
خوکچه دندانهای آسیاب مخصوصی برای خوردن گیاهان دارد که در طول عمرش دائما رشد میکنند. بیشتر حیوانات گیاه خوار پستاندار دارای دستگاه گوارشی بزرگی هستند٬ دستگاه گوارشی خوکچه هندی نیز از سایر جونده‌ها بزرگتر است. آنها باید غذایشان را با مدفوع خواری تکمیل کنند و بنابر این مدفوع خودشان را میخورند. البته آنها تمام مدفوع خود را مصرف نمی‌کنند و مقداری از آن را دفع میکنند. این کار برای آن انجام میشود که ویتامین بی و فیبر و باکتریهای لازم برای گوارش را بازیافت کنند. مدفوع مستقما هنگامی که از مقعد دفع میشود خورده میشود مگر آنکه خوکچه بسیار چاق یا حامله باشد. این عادت خوکچه‌ها با خرگوش مشترک است.
خوکچه‌ها تقریبا تمام میوه‌ها و سبزی‌ها را میخورند در طبیعت آنها به علوفه خشک مثل یونجه خشک علاقه دارند و این باعث میشود تا دندانهایشان زیاد رشد نکند و همچنین یونجه منبع پرتئینی خوبی برای آنهاست. بدن خوکچه‌ها نمی‌تواند ویتامین «ث» را بسازد در نتیجه احتیاج دارد تا غذاهایی که این ویتامین را دارند بخورد مانند گوجه فرنگی اگر این ویتامین به بدنشان نرسد باعث مرگشان میشود. این حیوان به روزانه ۱۰ میلی گرم (۲۰ میلی گرم برای حامله‌ها) ویتامین «ث» نیاز داد که می‌تواند آن را از میوه‌ها و سبزی‌هایی مثل کرفس ٬اسفناج ٬هویج ٬ سیب ٬کلم و گوجه بدست بیاورد. خوکچه معمولاً آب مورد نیاز بدن خود را از سبزی‌ها و میوه‌هایی که می‌خورد (مخصوصا کاهو) بدست میآورد اما اگر این میوه‌ها به اندازه کافی آب نداشته باشند باید به او آب داد. ناخنهایش نیز در اسارت رشد میکند که یا باید کوتاه شوند یا چیزی مثل تنه درخت در جای نگهداری آنها گذاشته شود تا ناخن‌ها ساییده شوند. سلامت تغذیه به وسیله تناسبی از دریافت کلسیم ٬منیزیوم٬فسفر و پتاسیم بدست میآید و به مقدار کافی به ویتامین‌های «آ»٬«دی» و «ای» نیاز دارد. رعایت نکردن این رژیم غذایی می‌تواند باعث مشکلات ماهیچه‌ای و دندانی و حتی سختی در زایمان بشود. بعضی منابع اظهار می‌دارند که این حیوانات مستعد گال و سنگ کلیه هستند و کمبودکلسیم می‌تواند باعث بروز این مشکلات در آنها بشود.
خوکچه هندی در بچگی عادت غذایی خاصی ندارد و هر چه به آن غذا بدهند می‌خورد و باید عادت غذایی آن را تا قبل از به بلوغ رسیدن عوض کرد وگرنه بعد از بالغ شدن عادات غذایش بسیار سخت عوض میشوند. پیشنهاد شده‌است یک منبع غذایی دائمی برای خوکچه در نظر گرفته شود که همیشه در دسترسش باشد مثل علف خشک یا سایر غذاها چون این حیوانات به خوردن دائمی عادت دارند و اگر غذا در دسترسشان نباشد موهای خود را میجوند. زیرا دندانهای آنها در طول عمرشان به صورت پیوسته رشد میکند و برای اینکه دندانهاشان آنقدر رشد نکند که از دهانشان بیرون بزند باید دائما آنها را بسایند که این مشکل تمام جونده‌ها میباشد. تعدادی از گیاهان که برای این حیوان سمی هستند عبارتند ازسرخس٬ سیب زمینی ٬گل آلاله و به طور کلی هر گیاهی که دارای پیاز است و از پیاز می‌روید برای این حیوان سمی دانسته شده.
سلامتی[ویرایش]
بیماریهایی که خوکچه هندی ممکن است به آنها مبتلا شود عبارتند از٬عفونت تنفسی٬اسهال٬بیماریهایی که به علت کمبود ویتامین سی بروز میکنند مانند کم تحرکی٬دمل چرکی که معمولاً در گردن نمایان میشود و علت آن علف خشکی است که درون گلو را خراش داده یا به علت زخمی در گردن در بیرون است٬یا عفونت به وسیله شپش یا نوعی کرم ریز یا قارچ.
کچلی به علت کرمهای ریز ممکن است عامل اصلی ریختن موی این حیوان باشد از نشانه‌های این بیماری میشود به خاراندن بیش از اندازه بدن٬ رفتار تهاجمی غیر عادی در هنگاملمس شدن (به علت دردی که حیوان می‌کشد) اشاره نمود. همچنین این حیوانات می‌توانند دچار شپش‌هایی شوند که در میان موهایشان راه میروند. این شپشها در میان موهای خوکچه تخم می‌گذارند و این تخمها به شکل لکه‌های سفید و سیاه چسبیده به موها دیده میشوند که بعضی وقتها این لکه‌ها شپش‌هایی هستند که ساکن هستند و حرکت نمی‌کنند. یک علت دیگر کچلی می‌تواند تغییرات هورمونی باشد که نیاز به مراجعه به دامپزشک دارد.
یکی دیگر از خطرات برای خوکچه علف خشکی است که در زیر قفس این حیوان ریخته میشود که ممکن در چشم این حیوان برود و بر اثر پلک زدنهای مداوم و سریع او باعث خراشیدگی قرنیه وی بشود که باعث عفونت چشم این حیوان خواهد شد و باید به دامپزشک مراجعه نمود. همچنین گرد و خاک و علف خشک موجود در کف قفس این حیوان باعث عطسه کردن وی نیز میشود٬ اما اگر در فواصل معینی خوکچه عطسه کرد ممکن است به خاطر ذات الریه وی باشد. ذات الریه می‌تواند به خاطر سرما و یا خیس شدن و همراه با کج شدن گردن باشد و مرگ بار است.
برای اینکه بدن خوکچه هندی قوی تر باشد٬بدنش متراکم است تا بتواند راحت تر گرما و سرمای زیاد را تحمل کند. دمای بدنش بین ۳۸٫۵ تا ۴۰ درجه‌است و دمای ایده آل اطرافش مانند همان دمای مناسب برای انسان است (۱۸تا۲۴ درجه سانتی گراد). دمای هوای بیش از ۳۲ درجه برای خوکچه‌ها مخصوصا خوکچه حامله زیاد بوده و مرگبار است. جایی که خیلی پر رفت و آمد است برای خوکچه‌ها خوب نیست زیرا باعث ترسشان میشود و رطوبت محل زندگیشان نباید از۳۰٪تا۷۰٪ فراتر برود. آکواریوم محل خوبی برای نگهداری از آنان نیست زیرا رطوبت زیادی دارد. ویژگی‌های خوکچه هندی:
1- امکان برقراری ارتباط کامل با انسانها
2- بسیار رام و دوست داشتنی بدون نیاز به آموزش اولیه
3- شرطی شدن و یاد گیری آموزش‌های ساده
4- تنوع رنگی بسیار بالا
5- تنوع غذایی گسترده
6- نگهداری بسیار آسان و مناسب زندگی آپارتمان نشینی
7- جزء قدیمی‌ترین حیوانات خانگی
نقشه و اطلاعات مناطق چهارگانه حیات وحش ایران
اطلاعیه بسیار مهم
کشف پنج راس جبیر زنده با همکاری پلیس آگاهی در زاهدان